گیتار فلامنکو یک نوع گیتار اسپانیایی است که برای نواختن موسیقی فلامنکو استفاده می‌شود. این نوع گیتار دارای صدای گرم و پر احساسی است و برای اجرای قطعات فلامنکو، از تکنیک‌های خاصی مانند رسمی، آبانیکو و ترمولو استفاده می‌شود. این گیتار به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی اسپانیا شناخته می‌شود و در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. فلامنکو (به اسپانیایی: Flamenco) سبکی از آواز، موسیقی و رقص اسپانیایی است. این نوع موسیقی تحت تاثیر سبک‌ها و فرهنگ‌های مختلف به شکل امروزی درآمده‌است و می‌توان گفت که بیشترین تاثیر خود را از کولی‌های اسپانیا گرفته‌است. در شکل‌گیری و تکامل این سبک نمی‌توان از تاثیرگذاری موسیقی مورها و مسلمانان شمال آفریقا و حتی موسیقی عربی و موسیقی لاتین چشم پوشی کرد.
تاریخچه گیتار فلامنکو
گیتار فلامنکو، یکی از نوعی گیتار کلاسیک است که ابتدا در اندلس، جنوب اسپانیا در قرن ۱۸ میلادی توسط موسیقیدانان محلی به وجود آمد. این گیتار به عنوان یک بخش اساسی از موسیقی فلامنکو شناخته می‌شود که یک سبک موسیقی سنتی اسپانیایی است که شامل خواننده، رقصنده و نوازندگان گیتار است. گیتار فلامنکو دارای ویژگی‌های خاصی است که آن را از گیتار کلاسیک معمولی متمایز می‌کند. این گیتار دارای بدنه‌ای بزرگتر و عمق بیشتر است که به آن اجازه می‌دهد تا صدای بسیار غنی و پرحجمی تولید کند. همچنین، گیتار فلامنکو دارای گردبافت (golpeador) است که اجازه می‌دهد تا نوازنده با انگشتان خود به بدنه گیتار ضربه بزند و صدای ضربان را تقویت کند.
تکنیک‌های خاص نواختن گیتار فلامنکو نیز شامل رسمی (rasgueado) که شامل ضربه‌های سریع و قدرتمند با انگشتان است، آبانیکو (abanico) که شامل حرکات پرقدرت با انگشتان است و ترمولو (tremolo) که شامل نواختن سریع و پر احساس رشته‌های گیتار است.
از آن زمان تاکنون، گیتار فلامنکو به عنوان یک نماد فرهنگی و هنری اسپانیا شناخته شده است و همچنین در سطح جهانی مورد توجه قرار گرفته است. این گیتار در اجراهای موسیقی فلامنکو، کلاسیک و حتی مدرن به کار می‌رود و جایگاه ویژه‌ای در صحنه موسیقی جهان دارد.
پائولو
پائولو به استایل های نوازندگی می گویند.(همچون موسیقی ایرانی که دارای دستگاه است). به پائولو توکه نیز می گویند که توکه اشتباهی است که در بین مردم به اشتباه استفاده می شود و در حقیقت توکه در زبان اسپانیایی به معنای نوازندگی گیتار می باشد.
پائولو ها در موسیقی فلامنکو با توجه به نوع آکورد های استفاده شده، گام و منطقه به وجود آمدن آن در اسپانیا از هم تمیز می شوند.
در موسیقی فلامنکو بیش از 50 پائولو وجود دارد که معمولا 12 عدد آن معمولا اجرا می شود. بعضی از این پائولو ها در تکنوازی استفاده می شوند اما اکثر آن ها همراه با آواز یا رقص است.
گیتاریست های زیادی هستند زندگی خود را وقف موسیقی کردند از جمله این گیتاریست ها می توان پاکو دلوسیا، پاکو پنیا، رامون منتایا، په په مارتینز را نام برد.
تفاوت‌های گیتار فلامنکو و گیتار کلاسیک
تفاوت‌های کلی دو گیتار فلامنکو و گیتار کلاسیک را از لحاظ ساختار می‌توان تاحدودی در دسته زیر تقسیم‌بندی کرد، اما در این صفحه اشاره‌ای در مورد تفاوت‌ها در استایل، ترکیب‌بندی، گام و دستگاه‌ها نشده‌است.
- هر دو دارای اجدادی مشترک هستند. اساس ساختار آن‌ها همسان است و هر دوی آن‌ها با ناخن نواخته میشوند.
- طریقه نگه داشتن در هنگام نواختن با هم تفاوت دارد. گیتار فلامکنو را معمولا” روی زانوی راست و گیتار کلاسیک را معمولا” روی زانوی چپ گذاشته، می‌نوازند.
- گیتار فلامنکو غالباً کوکی تقریبی دارد که ممکن است با صدای خواننده تنظیم شود. گیتار کلاسیک کوک کاملاً دقیق دارد و هر نت باید به تفکیک، تمیز و روشن باشد.
- چوبهای بکار رفته در گیتار فلامکنو، صفحه رویی معمولا” از چوب صنوبر (spruce)، چوب اطراف و پشت جعبه صدا از جنس سرو آزاد (cypress)، چوب پشت دستهٔ گیتار از سرو، چوب قسمت انگشت‌گذاری از آبنوس. در گیتار کلاسیک چوب بغل و پشت جعبه ساز معمولا” از چوب درخت اقاقیا (rosewood) و صفحه رویی معمولا” از چوب صنوبر (spruce) یا سرو آزاد (Sedar) ساخته میشوند.
- جنس صدا در گیتار فلامنکو تیز تر و نافذتر است.
- ساختار آن‌ها در پُل (Bridge) برجسته‌تر است سیم در گیتار فلامنکو به دهانه ساز و بند فِرِت‌ها (پرده) (Frets) نزدیک‌ترند، پل گیتار کلاسیک بلندتر است، بنابراین سیم‌ها از دهانهٔ و پرده‌ها فاصله دارند.
تکنیک‌های گیتار فلامنکو
در آموزش گیتار فلامنکو با تکنیک هایی سرو کار داریم، که شاید برخی از آن ها را در سایر سبک ها مشاهده نکنید. نوع نوازندگی و تکنیک های این ساز شامل اصطلاحاتی است، که در ادامه این مقاله به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
- Baile: به معنی رقص است که به آن بایله گویند.
- Apoyando: به معنای تکیه است که جزو تکنیک های دست راست می‌باشد.
- Apagar: به معنی خفه کردن صدای نت.
- Cante: به آوازهایی به سبک فلامنکو گفته می‌شود.
- Compass: یکی از عناصر بنیادی و مهم در فلامنکو که به معنی ضرب یا ریتم است.
- Double Arpeggio: آکوردها در این تکنیک با انگشت های p i m a m i نواخته می‌شود و انگشت p نت بم را با تکنیک آپویاندو نواخته و i m a m i به صورت تیراندو سه سیم زیر را می‌نوازند.
- Entrada: ریتم اصلی قطعه است، که پس از آن فالستا آغاز می‌شود.
- Glissando: به لغزاندن و یا سراندن انگشتان دست چپ بر روی سیم ها به سمت پایین و بالا گفته می‌شود.
- Golpe: با استفاده از ناخن و گوشت انگشت a تاکید های ریتمیک بر روی گلپیدور اجرا می‌شود و گاهی از دو انگشت m و a به طور همزمان استفاده می‌شود.
- Palo: به شیوه و یا فرم فلامنکو گفته می‌شود.
- Picado: ضربه زدن به وسیله دو انگشت i و m دست راست به ترتیب انجام می‌شود.
- Pulgar: در این تکنیک تمامی سیم ها با استفاده از انگشت p نواخته میشوند.
آموزش گیتار فلامنکو در آموزشگاه موسیقی آریاهنر
آموزش گیتار فلامنکو نظیر آموزش گیتار کلاسیک مستلزم مجموعه‌ای از مهارت‌هاست. در کلاس‌های آموزش گیتار فلامنکو آریاهنر سعی بر این است تا با روشی آسان و انگیزه‌بخش و کاربردی بتوانید بر اساس یک برنامه آموزشی مشخص و صحیح به اهداف تعیین شده دست پیدا کنید و پس از طی دوره مقدماتی پایه های اساسی و محکم را برای رفتن به مرحله متوسطه و پیشرفته بدست آوردید.
در دوره آموزش گیتار فلامنکو آریاهنر علاوه بر آشنایی و درک تئوری موسیقی و نت خوانی از طریق تمرین‌های هدفمند به توانایی‌های مهمی چون قدرت و انعطاف دست و انگشتان و همچنین مهارت‌های هماهنگی دست راست و چپ، الگوهای انگشت‌گذاری، مضراب‌های متنوع و تعویض آکوردها دست خواهید یافت. علاوه بر این تمرین‌ها در دوره آموزش گیتار مجموعه متنوعی از قطعات موسیقی فلامنکو را خواهید نواخت.
همینطور در کلاس‌های آموزش گیتار فلامنکو آریاهنر سعی خواهد شد به کمک اساتید با هر کدام از سبک‌های یاد شده آشنایی پیدا کنید و فضای مربوطه را لمس کنید تا پس از پایان این دوره بتوانید یکی از این سبک‌ها را به‌طور تخصصی دنبال کرده و به استانداردهای لازم دست پیدا کنید.
هزینه آموزش گیتار فلامنکو
معمولا هزینه یک کلاس بر اساس معیارهای متفاوتی مشخص می‌شود اما مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در تعیین هزینه آموزش گیتار سابقه موسسه و کیفیت استاد است. معمولا اساتید برتر گیتار حق‌الزحمه بیشتری نسبت به سایر اساتید دریافت می‌کنند و این موضوع یکی از مهم‌ترین دلایل گران‌تر بودن کلاس‌هایی است که توسط اساتید برتر و شناخته شده برگزار می‌شود.
یکی دیگر از مهم‌ترین موضوعات در تعیین هزینه‌های کلاس آموزش گیتار، پشتیبانی موسسه از آن کلاس است. در این صورت اگر موسسه پشتیبانی مناسبی نداشته باشد، ممکن است مشکلاتی برای هنرجو پیش بیاید. البته مکان جغرافیایی کلاس هم در کلاس‌های حضوری نقش مهمی در تعیین قیمت کلاس گیتار دارد. برخی از موسسات در بهترین نقاط شهر قرار دارند و از همین جهت هزینه اجاره کلاس و دیگر هزینه‌های جاری‌شان بسیار زیاد است و در نتیجه قیمت کلاس‌های‌شان هم بیشتر است.
آموزشگاه موسیقی آریاهنر با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی موجود در جامعه سعی کرده تا به بهترین نحو فرایند قیمت‌گذاری کلاس‌های آموزش گیتار فلامنکو خود را انجام دهد تا هنرجویان علاقه‌مند به فراگیری ساز گیتار فلامنکو بتوانند در کنار بهره‌مندی از بهترین اساتید دغدغه‌ی دیگری جز تمرین و ممارست نداشته باشند.
نکاتی درباره نواختن گیتار
ـ برای شروع نواختن گیتار، می‌توانید از یک معلم یا آموزشگاه موسیقی کمک بگیرید یا از طریق منابع آموزشی آنلاین و کتاب‌ها خودآموز شوید.
ـ قبل از شروع به نواختن، بهتر است با تنظیم ساز آشنا شوید. تنظیم ساز شامل تنظیم سیم‌ها و تنظیم گام‌ها می‌شود.
ـ برای نواختن صحیح، نباید دست‌ها و انگشتان را بر روی سیم‌ها فشار زیادی وارد کنید. فشار مناسب و استفاده از انگشتان به درستی می‌تواند به کیفیت صدای تولید شده کمک کند.
ـ تمرین و تکرار باعث پیشرفت در نواختن گیتار می‌شود. بهتر است هر روز کمی وقت برای تمرین گذاشته و تکنیک‌های جدید را یاد بگیرید.
ـ گوش دادن به موسیقی و آهنگ‌های مختلف می‌تواند به شما در یادگیری و تقویت قدرت شنوایی کمک کند. همچنین تمرین نواختن با سایر سازها و همراهی با موسیقی دیگران نیز می‌تواند تجربه جدیدی برای شما باشد.
ـ استفاده از افکت‌های صوتی مختلف نیز می‌تواند به صدای گیتار شما تنوع و جذابیت بیشتری بدهد. اما بهتر است در ابتدا با صدای طبیعی ساز آشنا شوید و سپس به تدریج از افکت‌ها استفاده کنید.
ـ همچنین، حفظ و نگهداری مناسب از گیتار نقش مهمی در بهبود و طولانی‌مدت بودن عمر ساز دارد. نگهداری از سیم‌ها، تمیز کردن بدنه و استفاده از کاور مناسب برای حمل و نقل ساز می‌تواند از سالم ماندن گیتار شما مراقبت کند.
