آموزش سازدهنی به عنوان یک روش موثر در ارتقای توانمندی های فردی و تیمی در سازمان ها شناخته شده است. در این مقاله، به بررسی اصول و مفاهیم مرتبط با آموزش سازدهنی می‌پردازیم و راهکارهایی برای اجرای موفق این نوع آموزش را ارائه می‌دهیم.
سازدهنی یا هارمونیکا، یکی از پرطرفدارترین سازهای بادی است که طراحی کوچک و قابل حمل دارد و می‌توانید مانند گوشی موبایل، همراه خود داشته باشید و با نواختن آن، احساس خوبی در خود و اطرافیانتان ایجاد کرده و از آن لذت ببرید. محبوبیتی که ساز بادی هارمونیکا در دنیای نوازندگی و موسیقی جهانی دارد، باعث شده که نوازندان حرفه‌ای سازدهنی، بتوانند در سبک‌های متنوعی مانند جز، کلاسیک، فلک و کانتری، قطعه‌های گوش‌نواز و ماندگاری را با هارمونیکا بنوازند.
معرفی سازدهنی(هارمونیکا)
سازدهنی یا Harmonica، در دسته سازهای بادی و در خانواده سازهای زبانه قرار می‌گیرد. هارمونیکا، در اوایل قرن نوزدهم اختراع شد و با صدای گیرا و دلنشین خود، نظر بسیاری از افراد را به خود جلب کرده و به جایگاه خوبی در بین سازهای بادی رسیده است. فرایند تولید صدا در انواع سازدهنی، با ارتعاش تیغه های فلزی به کار رفته در هارمونیکا به وجود می آید که حاصل مکش یا دمش هوا در داخل ساز است.
تیغه‌های موجود در ساختار انواع سازدهنی، reed نام دارد که از یک طرف، به رید پلیت چسبیده است و از طرف دیگر آن، کاملا آزاد است. ساختار انواع سازدهنی، تقریبا مشابه با یکدیگرند. به طور کلی، هارمونیکا از قطعاتی مانند کاورپلیت یا صفحات پوشاننده، ریدپلیت که محل اتصال تیغه‌ها و ویندسیورهاست و دهنی، که محل قرار گیری لب‌ها بر روی ساز است تشکیل شده است.
سازهای ملودیک (Melodica)کنسرتینا (Concertina) و آکاردئون (Accordion) از خانواده سازدهنی هستند که صدای هارمونیکا، مشابه و نزدیک به صدای آکاردئون است که این شباهت، در واقع به خاطر شبیه بودن در ساختمان این سازها و نحوه تولید صوت در این سازهای بادی است.
تاریخچه سازدهنی
این ساز تاریخچه کهنی دارد. اگر چه چینی‌های باستان نوعی سازدهنی با زبانه‌های چوبی داشته‌اند و موتسارت قطعه‌ای برای سازدهنی شیشه‌ای (یک ساز کاملاً متفاوت متشکّل از یک سِری قطعه شیشه‌های کوک شده) نوشت، ولی سازدهنی دیاتونیکی (Diatonic) که ما هم‌اکنون می‌شناسیم، در اوایل قرن نوزدهم، در آلمان ساخته شده‌است.
این ساز به‌وسیله مهاجرین ترک‌کننده کشور آلمان، به ایالات متّحده و بریتانیای کبیر برده شد و در اواسط قرن نوزدهم، در سراسر جهان، نواخته می‌شده‌است. البته این ساز طی سال‌های متمادی دستخوش تغییرات زیادی شده است. ساز دهنی که در گذشته توسط هنرمندان آن زمان نواخته می‌شد بسیار متفاوت‌تر از ساز دهنی در عصر جدید بوده است.
انواع سازدهنی(هارمونیکا)
این ساز، مانند سایر سازهای دیگر، انواع مختلفی دارد. در ادامه برخی از انواع این ساز را به شنا معرفی می‌کنیم:
سازدهنی دیاتونیک:
به این سازدهنی هارپ(Harp) نیز می گویند. این نوع از سازدهنی متداول ترین نوع سازدهنی است و در موسیقی راک، فولک، کانتری و وسترن و بخصوص در موسیقی بلوز استفاده می شود. رایج ترین نوع این ساز، مدل ده سوراخه می باشد و هر سوراخش هم با فوت و هم با مکش نواخته می شود و برخلاف سازدهنی کروماتیک کلیدی در کنار سازدهنی برای اجرای نیم پرده ها وجود ندارد. با این نوع ساز دهنی تنها می توان نت های اصلی را اجرا کرد.
سازدهنی ترمولو:
یکی دیگر از سازدهنی های متداول، سازدهنی ترمولو است که حتی در مغازه های اسباب بازی فروشی هم پیدا می‌شود. در این نوع سازدهنی هر سوراخ تنها با فوت کردن یا مکیدن هوا به صدا در‌می‌آید و در هر سوراخ دو زبانه‌ی فلزی تعبیه شده که با اختلاف اندکی در فرکانس نسبت به هم کوک شده اند. در هنگام نواختن هر دو زبانه با هم به ارتعاش در می‌آیند و صدای حاصل کیفیتی دوگانه دارد که اصطلاحا Tremolo effect نام دارد. بسیاری از افراد این نوع از سازدهنی را با ساز دهنی دیاتونیک اشتباه می‌گیرند.
سازدهنی کروماتیک:
این نوع از سازدهنی در گام کروماتیک است و همانطور که انتظار می رود تمام نت های گام کروماتیک اعم از پرده و نیم پرده توسط آن قابل اجرا است. از نظر ظاهر این نوع سازدهنی دارای یک کلید در انتهای آن است که با فشردن آن چه در حالت مکش و چه در حالت دمش نت مربوط به هر سوراخ نیم پرده بالاترنواخته می شود. این نوع ساز برای قطعاتی مناسب است که ملودی قطعه دارای گامی بیش از هفت نت است.
آموزش سازدهنی (هارمونیکا) در غرب تهران
در روش آموزشی خاصی که ما در آموزشگاه موسیقی آریاهنر برای کلاس سازدهنی (هارمونیکا) داریم تمامی موارد و نکات آموزشی لحاظ گردیده است؛ به طوری که هنرجو در پایان دوره تسلط کامل بر تمامی اصول نوازندگی ساز را به همراه تئوری و اصول موسیقی یافته است. همچنین در کلاس آموزش سازدهنی (هارمونیکا) ما آموزش همه تکنیک‌های خاص سازدهنی را هم در برنامه داریم به نحوی که علاوه بر نوازندگی در سطوح مبتدی تا حرفه‌ای همچنین قادر خواهید بود تا تکنیک‌های سازدهنی (هارمونیکا) را هم روی ساز خود اجرا نمایید.
یکی دیگر از موارد مهم در کلاس‌ها این است که فقط یک نوع یا مدل خاص سازدهنی (هارمونیکا) آموزش داده نمی‌شود؛ بلکه در کلاس آموزش سازدهنی ما تک تک انواع سازدهنی را در برنامه کلاسی داریم و هنرجویان می‌توانند هر مدل خاصی از سازدهنی را که دوست دارند (بر اساس علاقه خود) انتخاب نموده و یادگیری آن را آغاز نمایند.
در دوره آموزش سازدهنی (هارمونیکا) آموزشگاه موسیقی آریاهنر یکی دیگر از ویژگی‌های مهمی که به آن توجه خاص داشته‌ایم، آموزش بر اساس علاقه است و این بدان معناست که یک روش خشک و از پیش تعیین شده برای همه هنرجویان پیش نمی‌رود؛ بلکه هر هنرجو بر اساس این که به چه سبک و یا چه آهنگ‌هایی علاقه داشته باشد، دوره‌ای متفاوت خواهد داشت و این یعنی در کلاس سازدهنی همه جذابیت‌ها لحاظ خواهد شد.
