ارف، در حقیقت نام ((کارل اُرف)) دانشمند و موسیقیدان آلمانی است که سیستم آموزشی بسیار کارآمدی برای آموزش موسیقی به کودکان تهیه کرد و کلاسهای موسیقی کودکان در اصطلاح ((اُرف)) نامیده می شود. امروزه در ایران به تمام کلاسهای موسیقی کودک (حتی کلاسهایی که از سیستم ارف هم تبعیت نمی کند) ارف می گویند و در سراسر جهان نیز آموزش داده می شود. محققان دانشگاه برکلی بر این باورند سن مناسب برای شروع موسیقی 2 سال تا 3/5 سال بوده و سن شروع نواختن سازهای ابتدایی از 3/5 سال تا 5 سال بوده و سن شروع نواختن سازهای جدی از 5 سال به بالا است . کلاسهای گروه سنی 2 تا 3/5 سال معمولاً فقط جنبه آشنایی با موسیقی دارد و جنبه آموزشی نخواهد داشت . بسیاری از دانشمندان معتقدند که آشنایی کودک با موسیقی از دوران بارداری مادر نیز می تواند آغاز گردد. دوره های گروهی حدود 2 سال و دوره های خصوصی حدود یک سال زمان خواهد برد . البته این دوره در آموزشگاه های موسیقی می تواند متفاوت باشد اما اغلب اینچنین است. ارف دارای دوره های متنوع است: این دوره شامل نت خوانی، ریتم خوانی و نواختن سازهای بلز و فلوت ریکوردر می باشد. کودکان در این دوره مقدمات پیش نیاز برای نواختن ساز را می آموزند. گاه در کنار این دو ساز، ساز طبلک هم برای درک ریتمیک کودکان آموزش داده می شود.
5 نکته درباره کلاس ارف
در این بخش 5 روش درمورد موسیقی کودک مطرح می‌شود که لازم است به عنوان والدین یا معلم موسیقی از آنها آگاه باشید.
1. اشتیاق خود را نشان دهید
قبل از اینکه کودک آموزش موسیقی را شروع کند، با نشان دادن اشتیاق خود آنها را هیجان‌زده کنید. کودکان، دنیا و اطرافشان را خودشان انتخاب میکنند. با نشان دادن علاقه خود به موسیقی، هیجان آنها را برانگیزید. برای کودکان خود موسیقی پخش کنید و از آنها بخواهید با موسیقی همراه شوند و دست بزنند. این کار باعث ایجاد اشتیاق به موسیقی در آنها می‌شود.
2. موسیقی را به یک روتین تبدیل کنید
طبق تحقیقات، مغز کودکان هنگامی که در معرض موسیقی قرار می‌گیرد، سریع‌تر رشد می‌کند. اجازه دهید کودک در بخشی از فعالیت‌های روزمره خود موسیقی گوش کند و بنوازد. با اینکار می‌توانید موسیقی را به یک قسمت معمولی از زندگی وی یا یک فعالیت روزانه تبدیل کنید.
3. موسیقی را تبدیل به یک بازی کنید
تبدیل موسیقی کودک به یک سرگرمی، باعث ایجاد جذابیت برای کودکان می شود. در غیر اینصورت ممکن است در سنین بزرگسالی نسبت به موسیقی تمایلی پیدا نکنند. نکته مهم برای کودکان پیش دبستانی این است که آنان را هیجان زده و درگیر موسیقی کنید. اخیرا آموزش موسیقی از طریق بازی، به عنوان یک متد آموزش موسیقی به کودکان مطرح شده است. در بخش ارف چیست با این متد آشنا خواهید شد.
به عنوان مثال می‌توانید کودکان را در ساخت یک ساز دست‌ساز کمک کنید. برای نمونه، از او بخواهید با استفاده از جعبه و نوارهای پلاستیکی یک گیتار بسازد. سپس گیتار واقعی را به او نشان دهید تا بتواند شباهت‌ها را ببیند. پس از آن چند آکورد بزنید تا یاد بگیرند که یک گیتار چگونه صدا تولید می‌کند. همچنین می توانید تعدادی از صداهای موجود در طبیعت را برای کودک خود پخش کنید و ببینید که آیا این صداها را تشخیص می دهد یا نه. این صداها میتوانند شامل ریتم دلپذیر باران یا آواز پرنده باشند. به این ترتیب با کمک بازی‌های کوتاه، علاقه کودک به موسیقی را حفظ و تقویت می‌کنید.
4. آشفتگی به وجود آمده را بپذیرید
وقتی نوبت به آموزش موسیقی کودکان می‌رسد، خود را برای یک آشفتگی یا هرج و مرج کوچک آماده کنید. به خاطر داشته باشید که بچه‌های کوچک دوست ندارند مدت زیادی بنشینند. بنابراین گاهی اوقات مجبور می‌شوید برنامه‌های درسی که برای آنان در نظر گرفته‌اید را کنار بگذارید. اگر گروهی از کودکان تحت تعلیم شما نسبت به بازی خاصی علاقه نشان دادند، شانس ابراز هیجانات خود را به آنها بدهید.
همچنین در مورد گروه‌های کوچکتر، اجازه دهید هر کدامشان سازی را برای خود انتخاب کنند و خودشان یک گروه کوچک بسازند. به این ترتیب می‌آموزند که سازهای مختلف باید برای ایجاد یک آهنگ کامل گرد هم آیند. اگر احساس کردید یک برنامه درسی برای اعضای گروه خسته کننده شده است، سریعا برنامه درسی دیگری را جایگزین کنید.
5. ریتم و صدا
آموزش موسیقی به کودکان همیشه نیازی به ساز ندارد. به جای آن، برای آموزش تئوری موسیقی به کودک، از آنها بخواهید از دهان خود استفاده کنند. به آنها بیاموزید که چگونه تن صدای خود را بالا و پایین بیاورند. همچنین کشیدن امواج روی کاغذ، برای نشان دادن تغییرات صدا مفید خواهد بود.
برای آموزش ریتم، مدیریت کلاس را در دست بگیرید و از آنها بخواهید از شما پیروی کنند. می‌توانید آهنگ‌های معروف را برایشان پخش کنید تا متوجه شوند ریتم در آهنگ چیست. این درس‌ها باعث می‌شود که در آینده موسیقی را بهتر و زودتر یاد بگیرند.
کلاس ارف در تهران
مربیان در کلاس های ارف، بیشتر مانند یک نیروی کمکی عمل می کنند. آنها از کتاب‌های مختلفی استفاده میکنند که تعیین کننده فعالیت‌های گروهی هستند. با این حال به هیچ برنامه خاصی وابسته نیستند و در حقیقت از آنان خواسته می‌شود که برنامه‌های درسی را بر اساس نیاز طراحی کنند.
معمولا مربیان به میزان کمی از کتاب ها استفاده میکنند و بیشتر تلاش میکنند تا ایده‌های خود را با کلاس تطبیق دهند. بدین ترتیب روش تدریس هر کلاس، با کلاس دیگر متفاوت خواهد بود. یک نوع از تمرین‌های آزادی که در کلاس انجام می‌شود، خواندن بخشی از یک داستان یا شعر است. پس از آن، از دانش آموزان خواسته می‌شود که ضمن پخش سازهای مختلف در کلاس، داستان را دوباره بخوانند. در این میان اگر کودکی مایل به نواختن ساز نیست، می تواند آن داستان یا شعر را با حالت نمایشی اجرا کند.
هدف اصلی بازی کردن، گوش دادن به متن و ترکیب آن با موسیقی، حرکات و نمایش است. در بسیاری از کلاسهای ارف ابزار اصلی تدریس، شعری است که معلم در ابتدای کلاس می‌خواند. سپس از همه دانش آموزان خواسته می‌شود که شعر را با هم بخوانند، در حالی که مربی یک ریتم ساده را برای شعر در نظر گرفته است و به تدریج آن را تند می‌کند. پس از اینکه همه به ریتم شعر عادت کردند، معلم ممکن است چندین دانش آموز را برای نواختن ساز انتخاب کند.
یادگیری جدی در همین نقطه اتفاق می‌افتد، زیرا بچه‌ها چندین کار را به طور همزمان انجام می‌دهند. آنها در حال یادگیری گوش دادن به موسیقی، تغییر ریتم، مطابقت نت‌ها با کلمات کلیدی در شعر و نحوه خواندن آنها هستند. بچه‌ها عاشق این چالش هستند، آنها نگران اشتباه نیستند و مهمتر از همه، هنگام یادگیری تفریح میکنند.
اغلب مربیان به دانش آموزان یاد می‌دهند که چگونه نت‌های ساده موسیقی را همراه با دیگر عناصر اصلی موسیقی مانند فرم، ریتم، بافت، ملودی و هارمونی یاد بگیرند. در روش ارف، این مفاهیم با روش‌های سنتی و تجربه آموخته نمیشود. این بدان معناست که استفاده از روش به عنوان متد آموزش موسیقی به کودکان، شامل خوانندگی، نوازندگی، بازیگری، حرکت، صحبت کردن و بداهه نوازی می‌باشد.
سازهای مورد استفاده
در این روش به کودکان سازهای تخصصی مانند گیتار، پیانو و… به کودکان آموزش داده نمیشود و کودکان برای نوازندگی از سازهایی مانند بلز، فلوت ریکوردر، طبلک و یک سری سازهای کوبه ای مانند قاشقک، زنگوله ی دستی، شِیکر، زنگوله و… استفاده میکنند. دلیل استفاده از سازهای کوبه ای به دلیل یادگیری عمیق ریتم است.
پس از گذراندن دوره موسیقی ارف و رسیدن به سن بالای ۶ سال، کودکان با توجه به اینکه با انواع سازها مانند سازهای کوبه ای و سازهای بادی نوازندگی کردند، میتوانند بر حسب علاقه ی خود و تشخیص استعداد کودک توسط مربی به سراغ یک ساز تخصصی بروند و آن را شروع به یادگیری کنند.
کلاس ارف در تهران، آموزشگاه موسیقی آریاهنر
آموزش موسیقی کودکان (ارف) بر مبنای موسیقی، حرکت و کلام شکل می‌گیرد. کودکان در کلاسهای ارف یاد می‌گیرند که چطور احساس خود را در قالب کلام و حرکت به دیگران نشان دهند. در کلاسهای آموزشی ارف، آموزش‌ها همراه با حرکات موزون، ریتم و آواز همراه است و کودکان حس خوشایندی را در این کلاس‌ها تجربه میکنند.
در حقیقت می‌توان گفت کودکان در کلاسهای ارف، موسیقی را با راحت‌ترین و ساده‌ترین تکنیک‌ها یاد می‌گیرند. در کلاسهای موسیقی ارف، کوکان از طریق دست زدن، پایکوبی، آواز خواندن به صورت غیرمستقیم، ریتم خوانی و نت خوانی را آموزش می‌بینند. تکنیک‌هایی که در کلاسهای ارف به کار برده می‌شود، کمک بزرگی به درک موسیقیایی کودک می‌کند.
سازهایی که در کلاسهای ارف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از سازهای بومی بوده و نواختن آنها حس هیجان را در کودکان زنده می‌کند. سازهایی که در کلاسهای ارف استفاده می‌شود تفاوتی با سازهای دیگر ندارد ولی روش استفاده از این سازها با نوعی خلاقیت همراه است که تاثیر مهمی برای آموزش کودکان دارد.
در حقیقت سازهایی که در کلاسهای ارف به کودکان آموزش داده می‌شود، شامل سازهای ریتمیک از جمله طبل، دایره زنگی و سازهای دیگری مانند زیلوفون‌های سوپرانو، آلتو، باس، باس ریکوردهای آلتو و سوپرانو می‌شود.
این سازها صدایی گرم و قوی همراه با پس زمینه‌ای ملایم و دوست داشتنی ایجاد میکنند و چون با آوازهای کودکانه همراه هستند، تاثیر فوق‌العاده‌ای بر روح کودکان دارند.
