کلاس پیانو صادقیه

پیانو یک ابزار موسیقی صوتی (آکوستیک) است. پیانو توسط یک کیبورد (صفحه کلید) نواخته می‌شود. به این صورت که نوازنده با انگشتان یا انگشت شصت هر دو دست کلید ها را می‌فشارد تا چکش ها به سیم ها ضربه بزنند و ملودی نواخته شود. کلمه پیانو مخفف کلمه ی ایتالیایی فورته پیانو هست که مدل های اولیه پیانو در سال ۱۷۰۰ با این نام شناخته شده بودند.کلمه پیانو به معنای نرم و کلمه‌ی فورته به معنای بلند است. میزان صدای تولید شده از این ساز بستگی به میزان فشار انگشت پیانیست بر کلید، دارد: هرچه سرعت فشار بر کلید بیشتر باشد، فشار چکش نیز بیشتر می شود و صدای آهنگ تولید شده بالاتر خواهد بود.

نام‌گذاری پیانو

نام کامل ساز پیانو، پیانو فورته است که از دو قسمت پیانو به معنی ملایم و فورته به معنی قوی تشکیل شده است، و به خوبی منعکس کننده توانایی این ساز در تولید صداهای ملایم و قوی می باشد. پیانو های اولیه ابعاد بزرگ، و شکل خاصی داشتند. آن چه که در اصطلاح به آن پیانوی بزرگ گفته می‌شود ( در ایران با نام نادرست پیانوی رویال شناخته می شود) غالباً بیش از دو متر طول دارد و دارای در بزرگی است که برای هرچه بهترشدن صدای پیانو، معمولاً در هنگام نواختن ساز این در را در وضعیت نیمه باز توسط پای کوچکی ثابت می‌کنند. انواع دیگر پیانو با نام‌های پیانوی ایستاده، دیواری، پیانوی چهارگوش و غیره، ابعاد کوچک‌تری دارند و برای مصارف خانگی یا در اماکن عمومی طراحی شده اند.

مخترع پیانو

این ساز توسط بارتولومئو کریستوفوری (۱۶۵۵ – ۱۷۳۱) اهل پادوا ایتالیا اختراع شد. تخصص کریستوفوری، تولید هارپیسکورد بود. او از دانش خود درباره‌ی کیبورد هارپیسکورد استفاده کرد و اولین پیانو را ساخت. سال دقیق تولید این ساز مشخص نیست؛ برخی اسناد سال ۱۷۰۰ را سال تولید پیانو می دانند و برخی دیگر سال ۱۶۹۸ . سه پیانو از دهه ۱۷۲۰ هنوز موجود است. نام قدیمی آن‌ها، پیانو فورته است که بعدها برای ساده‌تر شدن آن را پیانو نامیدند.

تاریخچه پیانو

صدای دل نشین پیانو، اولین بار در شهر پادووای ایتالیا شنیده شد. شاید بارتولومئو کریستافوری، مخترع پیانو هرگز فکر نمی‌کرد که این ساز روزی محبوب ترین ساز جهان شود؛ اما پس از گذشت ده سال و با تحقیقات موسیقی دان ها، پیانو کم‌کم به مادر ساز‌ها تبدیل شد. لقبی که تا به امروز، هیچ سازی نتوانسته از آن خود کند. در اصل پیشرفت یک باره و جهانی شدن پیانو را می توان مدیون یک مقاله از نویسنده ای ایتالیایی تبار دانست. مقاله ای که بعدها به سایر زبان ها منتشر و مقدمه ای برای گسترش و بهبود این ساز شد. مخترع پیانو که در حقیقت یک سازنده هارپسیکورد بود، در تلاش برای یافتن راهی بود که بتوان سازی با گستره ی صوتی بیشتر ایجاد کرد. صدای هارپسیکورد مستقل از شدت ضربه ای که انگشتان به کلید وارد می کنند، یک صدای ثابت بود. پیانو این ویژگی را داشت که انگشتان نوازنده شدت صدا را انتخاب کنند. درواقع شدت ضربه باعث بلند شدن یا نرمی صدا می‌شد.

هارپسیکورد جدید که در ابتدا پیانو فورته ( به معنی قوی و ملایم) نام گرفت، با ویژگی قابل توجهی که داشت در قرن هیجدهم توجه نوازندگان و موسیقی دان ها را به خود جلب کرد. پس ازآن رفته رفته با تغییراتی در راستای بهبود ساز، به پیانو امروزی تبدیل شد و با گستره ی صوتی فوق العاده مادر‌ سازها نام گرفت.

پیانو، در سال های ابتدایی زندگی خود، به دلیل قیمت بالایی که داشت، تنها متعلق به طبقه اشراف بود. علاقه و وابستگی این طبقه به پیانو تا حدی زیاد بود که نواختن آن برای هر دوشیزه، در دسته مهارت هایی قرار می گرفت که می بایست پیش از ازدواج آن را فراگرفته باشد. البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که نواختن پیانو در مجامع عمومی تنها برای مردان امکان پذیر بود.
در اوایل قرن نوزدهم، به تدریج با پیشرفت قشر متوسط، پیانو به خانه های اکثر اقشار جامعه راه پیدا کرد. رایج شدن پیانو در جامعه پیشرفت بسیار زیادی را در رابطه این ساز و به طورکلی موسیقی در سایر بخش ها رقم زد.

انواع پیانو

با توجه به پیشرفت تکنولوژی شرکت‌های پیانو‌ سازی نیز اقدام به ساخت انواع و اقسام پیانو با شکل و اندازه و صدادهی‌های گوناگون کرده‌اند. از پیانو های بزرگ کلاسیک که از قدیم مورد توجه دوستداران موسیقی بوده تا پیانوهای دیجیتالی که امروزه مجبوبیت بسیاری پیدا کرده است. در این بخش به معرفی انواع پیانو و بررسی آن ها به صورت اجمالی پرداخته ایم تا بتوانیم کمکی به کسانی که قصد خرید پیانو دارند، کرده باشیم.

پیانوهای دیواری این نوع از پیانو معمولاً بدنه ای تمام چوبی دارد و ساز مناسبی برای شروع نوازندگی است. البته برای اینکه بدانید پیانوی شما چقدر برای یک فرد مبتدی مناسب است و یا بالعکس آن، باید ارتفاع ساز را اندازه بگیرید. در حقیقت هرچه ارتفاع ساز بیشتر باشد، پیانو حجم صدای بالاتری دارد و برای نوازندگی حرفه ای مناسب تر است.

دلیل این امر را می توان در طولانی تر شدن سیم ها و همچنین بزرگ تر شدن صفحه ی صدا دانست. اگر پیانو دیواری شما طولی بین ۱۱۰ تا ۱۳۰ داشته باشد، شما یک پیانو دیواری حرفه ای دارید. در حقیقت سایزهای بالای این نوع پیانو می تواند از بسیاری از پیانوهای رویال که در سایز کوچک ساخته می شود، بهتر عمل کند.

پیانو اسپینت کوتاه ترین نوع از پیانوهای دیواری، اسپینت نام دارند. این ساز کوچک که قیمت ارزان تری نسبت به سایر سازها دارد، معمولاً برای شروع نوازندگی استفاده می شود. ارتفاع ساز اسپینت معمولاً بین ۹۰ تا ۱۰۰ سانتی متر است و جعبه‌ی صدای کوچکی دارد. علاوه بر این اکشن یا سیستمی که نیرو را در پیانو انتقال می دهد، در این نوع، بسیار ساده طراحی شده، همین امر باعث ارزان تر بودن این نوع از پیانو است.

پیانو کنسول این ساز، به پیانوی ماندگار معروف است. اگر یک پیانوی کنسول در خانه داشته باشید، باید گفت شما وسیله ای مادام العمر برای تمرین کردن پیداکرده اید. ارتفاع این نوع از پیانو معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتی متر است و ساختمانی بسیار محکم و بادوام دارد. این ویژگی باعث شده تا از پیانو کنسول در آموزشگاه و مراکز آموزش موسیقی به وفور استفاده شود. این پیانو در بسیاری از قسمت ها به پیانوهای بزرگ یا رویال شباهت دارد.

پیانو رویال معمولاً حرفه ای ترین نوع از ساز پیانو است که انواع مختلفی دارد. البته باید گفت عمده تفاوت در پیانوهای رویال، طول ساز است. کوچک ترین سایز پیانوهای رویال را اصطلاحاً بیبی یا پیانو بچه می‌گویند. این نوع طولی حدود ۱۴۵ تا ۱۶۰ متر دارد و معمولاً به دلیل سایز مناسب، محبوب ترین نوع پیانوی رویال است. نوع دیگر این پیانوها، پیانوی متوسط یا مدیوم گرند است. طول این نوع معمولاً بین ۱۶۰ تا ۲۱۵ سانتی متر است. نوازندگان حرفه ای معمولاً از سایز ۱۹۰ سانتی این مدل برای تمرین استفاده می کنند. این سایز از پیانو رویال پرفشنال گرند نام دارد. سایز ۲۰۰ تا ۲۱۵ سانتی متری این مدل نیز با نام آرتیست شناخته می شود که برای نوازندگی در کنسرت و اجراهای حرفه ای مناسب است.

ساختار پیانو

اگر به ساز پیانو دقت کنید در هر دو طرف کلیدهای سفید یک کلید سیاه قرارگرفته است. اگر به کلید سیاه سمت راست ضربه بزند در حقیقت شما نت دیز را اجرا کرده‌اید. حالا کلید سیاه سمت چپ را لمس کنید. این صدا مربوط به نت بمل است.البته همه‌چیز به ضربه‌ی شما انگشتان شما بستگی دارد. این همان قانونی است که در نوازندگی پیانو به آن حساسیت به‌شدت ضربه می‌گویند. شدت ضربه‌ی شما میزان ملایم یا بلند بودن صدا را فارغ از نتی که اجرا می‌کنید، مشخص می‌کند.چکش‌های پیانو به واسطهٔ مجموعه‌ای از اهرم‌های ظریف به کلیدهای پیانو متصل می‌شوند. به مجموعهٔ این اهرم‌ها و چکش‌ها عملگر یا پیانو گفته می‌شود. وظیفهٔ این مجوعه افزایش شتاب چکش‌ها در برخورد به سیم‌ها، و کنترل عکس‌العمل بازگشتی آن‌ها پس از برخورد به سیم است. معمولاً سرِ چکش‌ها توسط لایه‌ای از نمد یا الیاف مشابه طبیعی یا مصنوعی پوشانده می‌شود تا کیفیت صدای پیانو را بهبود ببخشد. کیفیت صدای پیانو متأثر از عوامل دیگری نظیر کیفیت صفحهٔ صدا و غیره نیز هست.