آموزش تنبک

تنبک یا تمبک (که به نام‌های دمبک، دندونک و ضَرب نیز شناخته می‌شود) یکی از سازهای کوبه‌ای ایرانی است. سازهای کوبه‌ای یا ساز کوبه یا پِرکاشِن به سازهایی گفته می‌شود که از طریق ضربه، تکان، سایش، خراش یا هر عمل دیگری که منجر به نوسان شود، تولید صدا کنند. وظیفهٔ اصلی سازهای کوبه‌ای معمولاً اجرای ضرب‌آهنگ (ریتم) در متن آهنگ است، ولی توانایی اجرای ملودی را هم دارند. تاریخچهٔ سازهای کوبه‌ای به هزاران سال پیش برمی‌گردد. این سازها احتمالاً پس از صدای انسانی قدیمی‌ترین نوع سازها هستند.

تنبک از نظر سازشناسی جزء طبل‌های جام‌شکل محسوب می‌شود. تنبک تنها ساز کوبه ای است که از ۱۰ انگشت برای اجرای آن استفاده می‌شود. ساز کوبه ای را می‌توان اولین سازی عنوان کرد که بشر به آن دست پیدا کرده است که از آن برای ترساندن حیوانات و یا اطلاع رسانی به یکدیگر استفاده می‌کردند.

بدنه تنبک را در گذشته از جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز می‌ساختند، اما امروزه تنها از چوب در ساختن تمبک استفاده می‌شود. تمبک از بخش های زیر تشکیل می‌شود:

• پوست
• دهانهٔ بزرگ
• تنه
• گلویی (نفیر)
• دهانهٔ کوچک (کالیبر)

از حلقه در انگشت‌های وسطی دستان می‌توان با زدن روی پوست دهانه بزرگ چسبیده به تنه و شیارهای روی تنه با کشیدن حلقه‌ها اصوات و شیرین کاری‌های متنوع و جالبی اجرا کرد.

تنه اصلی تنبک از سه جنس چوب، سفال و فلز تهیه می‌شود که مرسوم‌ترین آن تنبک چوبی است. همچنین برای تهیه پوست تنبک، از پوست گوساله، شتر و بز استفاده می‌شود. پوست شتر از میان این سه بم ترین صدا را دارد و پوست بز زیر ترین صدا را داراست. پیشنهاد اکثر اساتید تنبک به تهیه تنبک با پوست گوساله است که بهترین صدا را در این میان دارا می‌باشد.